Menisküs yırtığı

yilmazbas

New member
Menisküs nedir ve ne işe fayda?

Artroskopik formüller olmadan evvel menisküslerin işe yaramaz artıklar olduğu düşünülürdü ve dizi ağrıyan her hastada menisküs yırtığı düşünülüp, ameliyat sırasında menisküsler çıkartılırdı. Lakin son senelerda menisküslerin dizlerin olağan fonksiyonu için fazlaca kıymetli bakılırsavleri olduğu anlaşıldı. İki kemik içinde ( uyluk ve kaval kemiği) yerleşen menisküsler bir yastık üzere nazaranv yaparak eklem kıkırdağını olağandışı yüklenmelerden korurlar. Dize gelen yüklerin taşınması ve aktarılmasında hayli değerlidirler. Ayrıyeten eklem yüzlerinin uyumluluğunu artırırlar ve eklem sıvısının eklem içi dolaşımına
katkıda bulunurlar. Menisküsler olmadığında diz eklemine gelen yükler direkt eklem kıkırdağına aktarılarak erken aşınmaya yani kireçlenmeye (osteoartrite) niye olurlar. Günümüzde menisküsleri korumak birinci öncelik haline gelmiştir.


Menisküs yırtıkları nasıl oluşur?

ergenlerde ve ileri yaşlarındaki bireylerde menisküs yırtıklarının oluş hali farklıdır. ergenlerde, menisküsün yırtılması için travma gerekir. Bu çoklukla sabit ayak üzerinde dönme hareketi sırasında oluşur. Futbol, basketbol, kayak üzere sporlarda oluşan yırtıklar buna örnektir.seneler geçtikçe menisküsler sağlamlık ve esnekliklerini kaybederek bozulmaya başlarlar. Bozulan menisküsler hayli daha kolay yırtılabilirler. İleri yaşlarındaki bireylerde sıradan bir çömelme yahut halıya takılma ile menisküs yırtıkları oluşabilir. Dış menisküs, iç menisküse nazaran daha hareketlidir, bu niçinle iç menisküs yırtıkları daha sık görülür. Ender de olsa, menisküslerde doğuştan biçim bozuklukları olabilir. Bu tip menisküsler yırtılmaya daha müsaittir ve çocuk yaşlarda bile belirti verebilir.

Menisküs yırtıklarının belirtileri nelerdir?

Menisküs yırtıkları oluşurken hastalar çoklukla ani bir ağrı batma ya da yırtılma hissederler. Yırtılan menisküsün hangisi olduğuna bağlı olarak ağrı dizin iç ya da dış kısmında daha besbellidir. Birkaç saat ortasında dizin ortasında sıvı yahut kan toplanmasına bağlı olarak diz ekleminde şişlik ortaya çıkar. Genellikle
yaralanan dizin üzerine basmak mümkündür lakin topallama vardır ve sportmenler ekseriyetle sporu bırakmak zorunda kalırlar. faydalanma şiddetli ise menisküs yırtıklarına diz ekleminin çapraz ya da yan bağlarının kopmaları da eşlik edebilir. Bu durumda dizde emniyetsizlik ve boşluk hissi üzere belirtiler de ortaya çıkabilir. kimi vakit yırtılan menisküs modülü, diz eklemini oluşturan kemiklerin içinde sıkışarak diz hareketini mahzurlar. Kilitli diz olarak bilinen bu durumda erken periyotta cerrahi tedavi yapılması gerekir.

Zaman geçtikçe dizdeki yaygın ağrı azalarak ilgili menisküsün üzerinde noktasal hale gelir. Ağrı bilhassa ani dönüşlerde ve çömelme sırasında ortaya çıkar. Yırtık menisküs kesimleri eklem yüzleri ortasına girerek dizde takılma ve kilitlenme üzere belirtilere yol açabilir. Bu birlikteinde daha önce dizde olmayan kıtırtı gibisi seslere de yol açabilir.

Menisküs yırtıklarında teşhis nasıl temalır?

Doktorunuzun menisküs yırtığı teşhisine ulaşması için evvel olayın oluş halini anlatmanızı isteyecektir. ondan sonrasında dizinizi muayene ederek menisküs yırtığı bulgularını araştırır. Bu sırada yan ve çapraz bağlarınızı da muayene eder. Güzel bir kıssa ve fizik muayene daha sonrasında menisküs yırtığı tanısı büyük
ölçüde ortaya çıkar. Dizinizdeki aşınma-eskimenin ölçüsünü pahalandırmak ve kemik yapılarda diğer bir sorun olup olmadığını anlamak için hekiminiz röntgen grafileri isteyebilir. Menisküs yırtıklarının teşhisini doğrulamak için son senelerda en sağlam yol diz ekleminin manyetik rezonans görüntülemesidir (MRG).

MRG’nin menisküs yırtıklarını saptamadaki doğruluk oranı, tarzına uygun çekilir ve tecrübeli ellerde değerlendirilirse % 95’in üzerindedir. Fakat tedaviye karar vermede tek belirleyici MRG değildir. Birtakım olgularda yırtık olmadığı hale yırtık varmış üzere imaj elde edilebilir (yalancı müspet sonuç) ya da tam
bilakis yırtık olduğu biçimde MRG’de saptanamayabilir (yalancı negatif sonuç).

Özellikle daha evvelinde menisküse yönelik cerrahi tedavi yapılmış ise kusur hissesi epeyce artar ve daha ileri tanısal usullere gerek olabilir. Bu niçinle tedavinize karar verirken hekiminiz yalnızca MRG bulgularını değil, sizin kıssa ve fizik muayene bulgularınızı da göz önüne alır. Birtakım hallerde bu tanı
formlarının hepsi yetersiz kalabilir. Bu durumda artroskopi ile teşhis doğrulanır.

Menisküs yırtıklarında hangi tedavi seçenekleri vardır?

ergenlerde menisküs yırtıklarının tedavisi sıklıkla cerrahidir. Çok ender görülen ve tam kat olmayan birtakım küçük yırtıklar haricinde menisküslerin resen düzgünleşme yeteneği yoktur. Bariz yakınmaları olan hastalarda cerrahi müdahale ile menisküs yırtığı onarılmaya çalışılır, şayet yırtık tamirata uygun değilse yırtık olan kısım çıkartılır. İleri yaşlarındaki hastalarda menisküs yırtıklarına çoklukla dizde artroz (aşınma, yıpranma, kireçlenme) eşlik eder. Bu durumda yalnızca menisküs yırtığına müdahale etmek sorunu tam olarak çözmeyebilir. Hekiminiz bu durumda ilaç tedavisi ile belirtilerin baskılanmasını, eklem içi enjeksiyonları, artroskopik cerrahiyi ya da artroskopi ile birlikte kemik düzeltici ameliyatlardan birine karar verecektir.

Menisküs dikilir mi, menisküs tamiri nasıl yapılır?

Dizin uzun periyot sıhhati için epeyce değerli olan bakılırsavlerini yerine getirmeleri için menisküs yırtıklarında birinci seçenek tamirdir. Menisküslerin damarlanma özellikleri niçiniyle düzgünleşme yetenekleri devasa yükseklikte değildir ve menisküs yırtıklarının kabaca beşte biri tamire uygundur. Menisküs tamiri günümüzde
artroskopik cerrahi ile yapılmaktadır. Yapılan tamirin sağlamlığı ve eklem ortasında yapılan öteki teşebbüsler (ör. Çapraz bağ cerrahisi) olup olmadığına bakılırsa ameliyat daha sonrası periyotta birkaç hafta koltuk değneği kullanmanız ve çömelmekten kaçınmanız gerekli olabilir. Spora dönüş 4 hafta ile 4 ay içinde değişen müddetlerde olabilir. Menisküs tamirinin muvaffakiyet oranları yırtığın tipi ve yapılan cerrahinin formuna göre değişmekle bir arada % 70 ile 95 içindedır. Yapılan tamire karşın menisküs iyileşmeyebilir yahut tekrar yırtılabilir. Diğer bir deyişle, menisküs tamiri yapılan hastaların % 5-30’unda ikinci bir cerrahi gerekli olabilir. Başarısızlık oranı yüksek üzere görünmekle birlikte, menisküsler olmadığında dizde meydana gelecek aşınma göz önüne alındığında bu risk kabul edilebilir seviyededir. Yapılan tamir başarısızlıkla sonuçlanırsa sıradan bir ameliyatla yırtık olan menisküs modülü çıkartılabilir.

Menisküs yıtık kısmının temizlenmesi (Menisektomi) nedir?

Doktorunuz, menisküs yırtığınızın tamire uygun olmadığına karar verirse, yırtık olan menisküs kesimi çıkartılır. Bu sürece menisektomi adı verilir. Bu süreç sırasında yalnızca yırtık olan kısım çıkartılarak menisküsün geriye kalan sağlam kısmı korunmaya çalışılır. Buna parsiyel menisektomi
denir. Ne kadar hayli menisküs dokusu korunabilirse dizin uzun periyot sıhhati için o kadar yeterli olur. Zira geriye kalan menisküs dokusu kısmen de olsa yük taşımaya devam eder. Parsiyel menisektominin erken periyot sonuçları epey düzgündür. Ameliyat daha sonrasında önemli bir rehabilitasyon programına gerek
yoktur. çoğunlukla konutta yapılan idmanlar daha sonrası birkaç gün yada hafta ortasında olağan ömür ve spora dönmek mümkündür. 15 yıldan uzun müddetli takiplerde, parsiyel menisektomi yapılan hastaların yaklaşık beşte birinde dizde aşınmaya bağlı bulgular ortaya çıkabilir. Bu bulgular bilhassa dış menisküsü çıkartılan hastalarda, iç menisküsü çıkartılanlara nazaran daha şiddetli ortaya çıkar.

Menisküs nakli nedir, yapay menisküs var mı?

Başka bir beşerden alınan dokular yerine sentetik menisküs dokusunun üretimi ve nakli konusunda çalışmalar devam etmektedir. Bugünkü teknoloji ile yalnızca kısmi menisküs kayıplarında sentetik menisküs dokuları kullanılabilmektedir
 
Üst